Voor de eeuwwisseling zag het politielandschap in België er helemaal anders uit. Er waren drie politiediensten: de rijkswacht, de gemeentepolitie en de gerechtelijke politie bij de parketten. Hoewel deze politiestructuur destijds goed werkte, kwam er in de jaren negentig van de vorige eeuw kritiek: de communicatie tussen de politiediensten zou niet optimaal genoeg zijn, er zou rivaliteit zijn... De media berichtte over een 'politieoorlog' tussen de drie bestaande politiediensten. De affaire Dutroux schokte bovendien heel het land en de manier waarop de politie en justitie daarmee hadden omgegaan, zette de politici van ons land aan het denken. Toen Dutroux ook nog eens ontsnapte uit de gevangenis, kwamen de plannen voor een politiehervorming in een stroomversnelling. Uiteindelijk kiest het parlement voor een drastische oplossing nl. de afschaffing van de drie bestaande politiediensten en de oprichting van een nieuw korps. In het plan van de regering blijven er twee niveaus waarop de politie actief is: een lokaal niveau, dicht bij de burger en een nationaal niveau, want misdaad trekt zich niets aan van de grenzen tussen de gerechtelijke arrondissementen.

In onze politiezone kwam er concreet een versmelting tussen de rijkswacht en de gemeentepolitie in november 2001. Drie gemeenten vormden samen één politiezone en kozen voor de naam KASTZE, telkens de eerste beginletters van hun gemeente: Kampenhout, Steenokkerzeel en Zemst.

De huidige situatie
Door het octopus-akkoord versmolten de vorige politiediensten tot een nieuwe politiestructuur. Het eindresultaat is nu een geïntegreerde politiedienst,
gestructureerd op twee niveaus:

• lokaal, door de oprichting in elke politiezone van één enkele politie die belast wordt met het verzekeren van de gehele basispolitiezorg;
• federaal, door een politie met gespecialiseerde functies en een federaal niveau dat indien nodig steun verleent aan de lokale politie.

Deze twee niveaus zijn autonoom, er is geen hiërarchisch verband, maar tussen beide wordt een functionele band ingesteld.

De lokale politie staat in voor de gehele basispolitiezorg. Dat omvat alle opdrachten van bestuurlijke en gerechtelijke politie die noodzakelijk zijn voor het beheer van lokale gebeurtenissen en fenomenen op het grondgebied van de zone
De federale politie is bevoegd voor het gehele grondgebied en gespecialiseerd in bovenlokale opdrachten, zowel gerechtelijk (recherche) als bestuurlijk (ordehandhaving).

Een algemene nationale gegevensbank (ANG) werd opgericht. Het beheer ervan berust bij de federale politie, de dienst DSB of 'Dienst politionele informatie'. Deze gegevensbank is toegankelijk voor zowel de lokale als federale politiediensten. We kunnen ons de ANG voostellen als een grote doos waarin alle informatie die de politieagenten nodig hebben, kan worden teruggevonden op het vlak van personen, voertuigen, voorwerpen en plaatsen.

De lokale en federale politie : hoe verloopt de samenwerking dan?
De federale politie beschikt over gespecialiseerde cellen. Zo kent iedereen wel 'De cel vermiste personen' of 'De luchtsteun' die met hun heli's duidelijk herkenbaar zijn in de lucht. De federale politie heeft als opdracht om de lokale politie bij te staan waar nodig. Zo heeft onze politiezone al beroep gedaan op de federale politie om ondersteuning te bieden bij ordehandhavingsopdrachten op het blosodomein in Hofstade en bij betogingen aan het repatriëringscentrum 127 bis te Steenokkerzeel. Dat zijn twee voorbeelden van 'good practice'.

[Bron :Verwaest, J-C.(1998). De Justitiegids, Wegwijs in het labyrint van het Belgisch gerecht.Roeselare:Globe.]

Bron: www.politie.be